این برداشت كه پرستاری به معنای مراقبت كردن از بیمار است، تا حدودی درست میباشد. البته مراقبت تنها شامل تزریق یا پانسمان نمیشود بلكه با گذشت زمان و با پیشرفت علم و تكنولوژی ، مراقبت پرستاران نیز علمیتر و پیچیدهتر شده است و پرستاری در حال حاضر یك رشته علمی است و متخصص این رشته باید علوم بسیاری را فرا بگیرد و كاربرد آنها را در ارتباط با مریض بیاموزد.
از سوی دیگر باید توجه داشت كه وظیفه یك پرستار تنها مراقبت از بیمار در بیمارستان نیست بلكه یك پرستار با مراقبت از افراد در تمام مراحل زندگی آنها از پیشگیری از بیماریها گرفته تا مراقبت در هنگام بیماری و توانبخشی پس از بیماری سروكار دارد. زیرا بسیاری از بیماریها ریشه در عادت های غلط و شیوه نادرست زندگی دارد.
برای مثال زمینه بسیاری از سكتههای قلبی از مدت ها قبل فراهم میشود و دلیل آن نیز نوع غذای فرد ، وزن او و مقدار فعالیت بدنیش میباشد. حال این پرستار است كه با آموزش های لازم در مورد نوع غذا ، نحوه و مقدار فعالیت بدنی و نحوه جلوگیری از فشار خون و افزایش چربی سعی میكند تا از بیماری پیشگیری كند یا افراد را با علایم و اختلالات بیماری آشنا سازد تا بیمار به موقع و پیش از پیشرفت بیماری به دكتر مراجعه كند.
پرستار یك عضو مهم در تیم مراقبت بهداشتی است و دارای نقش های گسترده ای از جمله نقش مراقبتی، حمایتی، درمانی، هماهنگی ، مشورتی ، مدیریتی و تحقیقاتی میباشد. به این معنا كه پرستار وظیفه مراقبت و حمایت از بیمار، وظیفه هماهنگی بین بیمار و پزشك و بیمار و خانواده بیمار (انتقال دهنده خواست ها و نیازهای بیمار یا مددجو) ، مسوولیت مدیریت بخش (اولویتبندی برای رسیدگی به بیماران و تصمیمگیری به موقع در مورد بیماران اورژانسی) ، وظیفه آموزش به بیمار در جهت تطابق با مشكلات و ناراحتیهای پیشآمده و وظیفه تحقیق درباره روش های مراقبتی كه اعمال كرده است و تحقیق بر روی نحوه كاهش تعداد روزهای بستری یك بیمار را بر عهده دارد.
پرستاری یعنی كمك به فرد سالم یا بیمار در درمانگاه یا بیمارستان برای انجام آن دسته از فعالیتهایی كه سبب حفظ و ارتقای سلامت میگردد به نحوی كه اگر فرد توانایی، اراده یا آگاهی لازم را داشت، میتوانست آن فعالیتها را بدون كمك انجام دهد.
در همین راستا پرستار وظایف خود را در قالب شش نقش درمانی ، مراقبتی ، حمایتی ، هماهنگی ،حفاظتی و آموزشی انجام میدهد.
بدون شك پرستار نقش اصلی را در مراقبت و پیگیری درمان بیمار دارد و همین امر بیانگر نیاز جامعه به پرستار مرد میباشد چون هر بیماری دوست دارد در بعضی از بیماریها مثل بیماریهای كلیوی یا داخلی توسط پرستار همجنس خود مورد مراقبت قرار گیرد.
در حال حاضر نیز در بیمارستانهای دولتی، بخش ارولوژی (دستگاه كلیوی و مجاری ادرار) خانمها توسط پرستار خانم و بخش ارولوژی آقایان توسط پرستار آقا اداره میشود و به نظر میرسد كه در برخی از بخشهای دیگر مثل بخش داخلی نیز باید این مساله تعمیم پیدا كند.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه
در اینجا جسمهایی بیمار، روح هایی دردمند و روان هایی آشفته حضور دارند. در اینجا باید پذیرای مشكلات بسیار و پاسخگوی نیازهای بیشمار باشی. باید روزی 8 ساعت در اطاق عمل با تمامی وجود در خدمت تیم پزشكی باشی. باید سال ها در بخش سرطان یا سوانح و سوختگی دردمندترین بیماران را مشاهده كنی و در حد توانت به آنها رسیدگی نمایی و در یك كلام باید عشق به همنوع و ایثار و همیاری در ذره ذره وجودت خانه كرده باشد.
دانشجوی پرستاری باید عاشق انسان و انسانیت باشد تا بتواند در شرایط سخت و بحرانی حتی زمانی كه خسته است یا آمادگی جسمی و روحی لازم را ندارد، به دیگران كمك كند. همچنین باید فردی منظم و دقیق باشد و بداند كه نظم و سختگیری اساس كار رشته پرستاری است و از لحاظ درسی نیز لازم است كه به زیستشناسی، شیمی و زبان انگلیسی مسلط باشد چون برای روزآمد بودن و اطلاع از آخرین دستاوردهای دانش پرستاری ، لازم است كه از مجلات و منابع علمی به زبان انگلیسی استفاده كند.
دانشجوی پرستاری باید از سلامت كامل جسمانی برخوردار باشد تا به یاری دید قوی بتواند كارهای ظریف و دقیق پرستاری را بخوبی انجام دهد و با شنوایی خوب صدای قلب را حتی اگر ضعیف باشد، بشنود . حتی داشتن قدی متناسب و عدم لكنت زبان یا لرزش دست در این رشته ضروری است . چون همین مشكلات به ظاهر كوچك، در كارایی یك پرستار بسیار موثر است.
پرستار باید بیش از هر چیز متواضع بوده و هدفش خدمت به مردم باشد چون كار در بیمارستان یك كار مشخص و كلاسه شده نیست بلكه پرستار در صورت ضرورت باید هركاری حتی كاری كه از یك فرد بیسواد نیز برمیآید، انجام دهد. یعنی قرار نیست كه دانشجوی پرستاری پس از فارغالتحصیلی پشت استیشن بنشیند و دستور دهد بلكه باید در انجام هر خدمتی پیش قدم باشد.
همچنین لازم است كه روابط عمومی خوبی داشته باشد چون پرستار نزدیكترین فرد به بیمار است و حتی بعضی از بیماران مشكل خود را به راحتی با پزشك در میان نمیگذارند اما با پرستاری كه روابط عمومی خوبی داشته و توانسته است اعتماد بیمار را جلب كند، در میان میگذارند.
اطلاعات عمومی خوب در زمینه پزشكی برای یك پرستار ضروری است، چون پرستار پزشك دوم است و حتی دروسی كه میخواند همان دروس پزشكی در سطح محدودتری میباشد.
پرستاری علم و هنر است برای همین یك پرستار باید علاوه بر دانش لازم ، از آمادگی روحی و روانی، صبر و حوصله ، روابط عمومی خوب و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشد . به عبارت دیگر یك پرستار نمیتواند تنها با تكیه بر دروس دانشگاهی ، در كار خود موفق شود بلكه باید از دانش خود در شرایط مختلف و متفاوت به درستی استفاده كند و این نیاز به قدرت تجزیه و تحلیل خوب، سرعت عمل و آمادگی روحی و روانی دارد.
پرستار با دردمندترین افراد جامعه در ارتباط است برای همین باید جسمی قوی و روحی توانا داشته باشد تا بتواند از عهده شبكاری یا كار در بخشهایی حساس و دشوار مثل C.C.U ، I.C.U ، بخش بیماران سرطانی یا بخش سوانح و سوختگی برآید و در ضمن دچار فشارهای روحی و روانی یا ناتوانیهای جسمی نشود.
اما چرا با وجود سختیها و دشواریهای بسیار این كار، عدهای با عشق و علاقه در این زمینه فعالیت میكنند؟
پرستاران یك بیمارستان ، عامل اصلی موفقیت یك بیمارستان هستند. یعنی اگر پرستاران یك بیمارستان خوب، كارآمد و دلسوز باشند، اكثر بیماران از آن بیمارستان راضی خواهند بود. چون بیشترین ارتباط بیمار با پرستاران میباشد و رضایت از پرستار مساوی است با رضایت از بیمارستان .
به بیان دیگر لبخند رضایت بیمار، شیرینترین و دلپذیرترین هدیهای است كه هر روز به یك پرستار دلسوز و تلاشگر تقدیم میشود؛ هدیهای كه پرستار را به تلاشی پیگیر تر و بیشتر تشویق میكند.
امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
دوره كارشناسی ارشد پرستاری
فارغالتحصیلان دوره كارشناسی پرستاری ، طبق ضوابط خاص، قبولی در آزمون ورودی و همچنین مصاحبه، در دوره دو ساله كارشناسی ارشد پرستاری پذیرفته میشوند. در این دوره 26 واحد درسی (شامل دروس اصلی 7 واحد، دروس تخصصی و الزامی 8 واحد و دروس اختیاری 11واحد و 6 واحد پایاننامه ارائه میگردد. دانشجویان در یكی از تخصص های آموزش پرستاری یا مدیریت خدمات پرستاری بیماری های جراحی و داخلی، پرستاری بهداشت جامعه، مدیریت آموزش پرستاری (و در آینده نزدیك پرستاری سالمندان) ادامه تحصیل میدهند.
فارغالتحصیلان كارشناسی ارشد در سطح بالای تخصصی، امور آموزش، مدیریت خدمات پرستاری و ارائه خدمات بالینی، در دانشكدههای پرستاری و مراكز مختلف بهداشتی درمانی خدمت میكنند. این فارغالتحصیلان باید قادر باشند امور مهم و مشكلات آموزش خدمات پرستاری و به طور كلی ، بهداشت و درمان جامعه را مشخص و با تصمیمگیری و ایجاد تغییر برای اصلاح وضع موجود و ایجاد تغییرات مطلوب برنامهریزی و آن را اجرا نمایند.
دوره دكترای پرستاری
دارندگان مدرك كارشناسی ارشد پرستاری طبق ضوابط خاصی ، قبولی در آزمون كتبی ورودی و مصاحبه و گذراندن دوره آموزشی شامل 25 واحد دروس اختصاصی، 20 واحد رساله دكتری و امتحان جامع دكتری به دریافت درجه دكترای پرستاری نایل میگردند. این دوره در حال حاضر فقط در دو دانشگاه كشور دایر میباشد. دارندگان درجه دكترای پرستاری در حال حاضر امور برنامهریزی آموزشی و پژوهشی ، تدریس و تحقیق و مدیریت در سطوح بالاتر را در دانشگاه های علوم پزشكی (آزاد و دولتی) عهدهدار میشوند.
آینده شغلی و بازار کار
در بسیاری از كشورها اولین خط ارتباط جامعه با سیستم پزشكی، پرستار است. چرا كه پرستاران نسبت به دیگر افراد تیم پزشكی تعدادشان بیشتر است و در دسترس قرار دارند و اطلاعات بهداشتی درمانی آنها جامع میباشد.
در كشور ما نیز با این كه پرستاران جایگاه واقعی خود را نیافتهاند و در چند سال اخیر نیز با تعداد قابل توجهی فارغالتحصیل رشته پرستاری از دانشگاه آزاد و دانشگاه های علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی روبرو هستیم اما هنوز مراكز بهداشتی درمانی به پرستارانی متخصص، مجرب و توانمند نیازمندند و در واقع بازار كار برای فارغالتحصیل خوب این رشته وجود دارد.
پرستاران علاوه بر كار در بیمارستانها و مراكز بهداشتی درمانی میتوانند در صنعت برای مراقبت از سلامت و بهداشت كاركنان صنایع مختلف، در سازمان تربیت بدنی و مراكز ورزشی به عنوان یكی از اعضای اصلی تیم مراقبت پزشكی و در آموزش و پرورش فعالیت نمایند.
فرصتهای شغلی یك پرستار بسیار وسیع و گسترده است و حتی یك پرستار میتواند بطور مستقل فعالیت نماید. یعنی میتواند با تاسیس مركز بهداشت خصوصی به ارزیابی وضعیت سلامت افراد جامعه بپردازد یا مهدكودك دایر نماید.
درس هاي پايه رشته پرستاري |
تشريح |
فيزيولوژي |
ايمونولوژي |
بيوشيمي |
ميکروب شناسي |
انگل شناسي |
آمار حياتي مقدماتي |
درس هاي اصلي رشته پرستاري |
تغذيه و تغذيه درماني |
اصول اپيدميولوژي و مبارزه با بيماري ها |
روان شناسي اجتماعي |
داروشناسي |
زبان تخصصي |
اصول و روش آموزش به بيمار |
درس هاي تخصصي رشته پرستاري |
اصول و فنون کاربرد احکام اسلامي در پرستاري |
بررسي وضعيت سلامت |
پرستاري بهداشت جامعه 1 ، 2 و 3 |
پرستاري بهداشت مادران و نوزادان و مراقبت هاي دوران بارداري و زايمان 1 و 2 |
بيماري هاي داخلي، عفوني و پرستاري مربوطه 1 ، 2 ، 3 و 4 |
پرستاري ويژه |
پرستاري در فوريت ها |
کودکان و پرستاري مربوطه 1 (کودک سالم) |
کودکان و پرستاري مربوطه 2 (کودک بيمار) |
بهداشت رواني ، بيماري ها و پرستاري هاي مربوطه 1 و 2 |
اصول مديريت خدمات پرستاري |
تاريخ و تحولات و اخلاق پرستاري |
کارآموزي 1 ، 2 ، 3 و |
|
امتیاز مطلب : 1
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1